Οικολογική Επιθεώρηση

  • Μεγαλύτερο μέγεθος γραμματοσειράς
  • Προκαθορισμένο μέγεθος γραμματοσειράς
  • Μικρότερο μέγεθος γραμματοσειράς

Οι τελευταίοι υγρότοποι της Αττικής κινδυνεύουν - Βουρκάρι Μεγάρων

E-mail Εκτύπωση
Η λιμνοθάλασσα της Αγίας Τριάδας Μεγάρων (που αποκαλείται από τους ντόπιους και ως "Βουρκάρι") είναι ένας αβαθής όρμος που βρίσκεται στη νότια ακτή του Δήμου Μεγάρων, μεταξύ Νέας Περάμου, Σαλαμίνας και Πάχης και αποτελεί έναν υγρότοπο ιδιαίτερης οικολογικής αξίας και μοναδικό μεταναστευτικό σταθμό πτηνών στη Δυτική Αττική. Vourkari05_10_2008

Χαρακτηριστικό σημείο αναφοράς του όρμου (το βάθος του οποίου δεν ξεπερνά το 1 μέτρο), αποτελεί η δημιουργία παράκτιου έλους μεγάλης έκτασης στο δυτικό τμήμα του, το οποίο καλείται «Αλμύρες».

Ο όρμος αποτελεί επίσης φυσικό ιχθυοτροφείο και στο βορειοανατολικό άκρο του (στην είσοδο του κόλπου) φιλοξενούνται δύο μονάδες οστρακοκαλλιέργειας.

Στο «Βουρκάρι» παρατηρούνται, εκτός των άλλων, περισσότερα από 120 είδη πουλιών, με ιδιαίτερα σημαντική την ολόχρονη παρουσία ερωδιών του είδους Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς), οι οποίοι δεν φιλοξενούνται σε καμία άλλη περιοχή της ευρύτερης Αττικής και είναι ένα από τα τουλάχιστον είκοσι προστατευόμενα (βάση της Κοινοτικής Νομοθεσίας) είδη πτηνών που καταγράφονται στον υγρότοπο αυτό, όπως και τα ακόλουθα:

Αlcedo atthis (Αλκυόνα), Anthus campestris (Χαμοκελάδα), Ardea putpurea (Πορφυροτσικνιάς), Ardeolla ralloides (Κρυπτοτσικνιάς), Burhinus oedicnemus (Πετροτριλίδα), Calandrella brachydactyla (Μικρογαλιάντρα), Chlidonias hybrida (Μουστακογλάρονο), Chlidonias niger (Μαυρογλάρονο), Emberiza hortulana (Βλάχος), Glareola pratincola (Νεροχελίδονο), Himantopus himantopus (Καλαμοκανάς), Lanius collurio (Αετομάχος), Larus melanocephalus (Σκυλοκούταβος), Phalacrocorax aristotelis (Θαλασσοκόρακας), Phoenicopterus rubber (Φλαμίνγκο), Plegadis falcinelus (Χαλκόκοτα), Sterna albifrons (Νανογλάρονο), Sterna hirundo (Ποταμογλάρονο), Tringa glareloa (Λασπότρυγας), κ.α.

Το σπουδαίο και συνάμα ευπαθές οικοσύστημα του «Βουρκαρίου» δεν έχει υπαχθεί μέχρι σήμερα σε νομικό καθεστώς προστασίας (μολονότι πληροί όλες τις εκ του νόμου προϋποθέσεις για την υπαγωγή του σε αυτό) και δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για τη διάσωση και προστασία του.

Σύμφωνα με:

α) τα αποτελέσματα της μελέτης του Πανεπιστημίου Αιγαίου / Ιουν.2004, την οποία επιβεβαιώνουν οι από κοινού αυτοψίες της WWF Ελλάς και της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας (Ε.Ο.Ε.)/ Νοε.2006,

β) τις προτάσεις της Μελέτης Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της παράκτιας ζώνης του Δυτικού Σαρωνικού / Ιαν.2003 - Μαρτ.2004 (η οποία εκπονήθηκε από το Πανεπιστήνιο Θεσσαλίας για λογαριασμό του ίδιου του ΥΠΕΧΩΔΕ),Vourkari04_01_2009

γ) τα συμπεράσματα της μελέτης του Ελληνικού Κέντρου Θαλλασίων Ερευνών (ΕΛ.Κ.Ε.Θ.Ε.) / Δεκ.2006 (που εκπονήθηκε έπειτα από εντολή της Ανεξάρτητης Αρχής του «Συνηγόρου του Πολίτη»),

δ) τη Γνωμοδότηση του Κου Μιχαήλ Δεκλερή, Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητας και τέως Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) / Ιαν.2008,

ε) το πρόσφατο Πόρισμα της Ανεξάρτητης Αρχής του «Συνηγόρου του Πολίτη» / Αυγ.2008,

στ) πλείστα άλλα αποδεικτικά στοιχεία* (δημόσια έγγραφα, καταγγελίες, σχετικές ερωτήσεις βουλευτών κ.α),

το «Βουρκάρι Μεγάρων» πληροί, κατά τρόπο εξόφθαλμο και αδιαμφισβήτητο, όλα εκείνα τα υγροτοπικά χαρακτηριστικά τα οποία επιβάλλουν (σύμφωνα με την Ελληνική αλλά και την Κοινοτική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος) την άμεση ένταξή του σε νομικό καθεστώς προστασίας.

Δυστυχώς όμως, και παρά και τις έγγραφες δεσμεύσεις και διαβεβαιώσεις των κατά καιρούς συναρμοδίων Υπουργών Γεωργίας και ΥΠΕΧΩΔΕ, ο υγρότοπος του Βουρκαρίου δεν έχει ακόμα προστατευτεί. Αντιθέτως μάλιστα, στην περιοχή αυτή λαμβάνουν χώρα καθημερινά ανθρωπογενείς επεμβάσεις που θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά του, όπως απόρριψη σκουπιδιών και άναρχα μπαζώματα με σκοπό την ανέγερση βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων.

Και όλα αυτά γιατί η περιοχή του υγρότοπου εξακολουθεί λαθεμένα να θεωρείται από την Διοίκηση ως περιοχή χαμηλής βιομηχανικής όχλησης (βάση των χρήσεων γης του Π.Δ. 84/1984), παρά την κατηγορηματικά αντίθετη και σαφή γνωμοδότηση της Ανεξάρτητης Δημόσιας Αρχής του «Συνηγόρου του Πολίτη» που τονίζει ότι, σε κάθε περίπτωση η υποχρέωση προστασίας του Βουρκαρίου απορρέει ευθέως από το άρθρο 24 του Συντάγματος και από το άρθρο 4.1 της Διεθνής Σύμβασης Ραμσάρ για τους υγροβιότοπους, καθώς οι συγκεκριμένες διατάξεις, συνταγματική η πρώτη, απορρέουσα από Διεθνή Σύμβαση η δεύτερη, έχουν αυξημένη τυπική ισχή και υπερισχύουν κάθε άλλης αντίθετης εσωτερικής διάταξης νόμου και βέβαια κάθε αντίθετης διοικητικής πράξης.

Ο «Συνήγορος του Πολίτη» στο πρόσφατο Πόρισμά του (Αύγουστος 2008), καλεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση (Δήμο και Νομαρχία), να σταματήσει κάθε είδους νέες αδειοδοτήσεις για βιοτεχνική ή βιομηχανική χρήση στην οικολογικά ευαίσθητη περιοχή του Βουρκαρίου και να λάβει άμεσα τα ενδεδειγμένα μέτρα για την προστασία του υγρότοπου των Μεγάρων.

Vourkari01_01_2009Όμως μέχρι σήμερα δεν έχει λάβει χώρα καμία σχετική ενέργεια για την προστασία του, ούτε από τη Νομαρχία Δυτικής Αττικής ούτε από το Δήμο Μεγάρων.

Η περιοχή αυτή άλλωστε, είχε γίνει από παλιά στόχος οικονομικών συμφερόντων που στο όνομα του κέρδους αδιαφορούν πλήρως για την καταστροφή του περιβάλλοντος.

Το ‘’πράσινο φως’’ σε τέτοιες βλέψεις έδωσε πέρυσι το Υπουργείο Ανάπτυξης καθώς χορήγησε (στις 24.04.2008) άδεια ηλεκτροπαραγωγής στην εταιρεία ΕΛΠΕ ΑΕ για τη θέση Πέραμα Μεγάρων, δίπλα δηλ. ακριβώς στη μια πλευρά του υγρότοπου! Πρόκειται για άδεια παραγωγής συνδυασμένου κύκλου (με τη χρήση φυσικού αερίου και όχι μόνο), διάρκειας 30 χρόνων με δικαίωμα παράτασης, και ισχύος 390MW e (και όλα αυτά παρά τις έγγραφες δεσμεύσεις από το 2006 του τότε Υπουργού Ανάπτυξης ότι δεν θα γίνει μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα Μέγαρα).

Επιπρόσθετα εκκρεμεί (από το 2007), πρόταση της Δ/νσης Στήριξης Βιομηχανίας προς το ΥΠΕΧΩΔΕ, η οποία καταδεικνύει την περιοχή του υγρότοπου (Αλμύρες-Λάκκα Μεγάρων), ως πιθανό μέρος μετεγκατάστασης των βυρσοδεψείων του Ρέντη!

Λόγω αυτών των δυσμενών εξελίξεων και της παράλληλης προκλητικής αδράνειας των αρμοδίων Αρχών, οι σύλλογοι της ευρύτερης περιοχής μαζί με ενεργούς πολίτες και άλλους φορείς των Μεγάρων, της Νέας Περάμου και της Σαλαμίνας, και σε συνεχή συνεργασία με άλλες συλλογικότητες και οργανώσεις, έχουμε ήδη αναλάβει δράση.

Από το περασμένο καλοκαίρι έχει υποβληθεί καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με μόνο σκοπό τη διάσωση και προστασία του υγρότοπου, ενώ παράλληλα καταθέσαμε (στις 25.06.2008) προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), με σκοπό την αποτροπή της εγκατάστασης της προαναφερθείσας βιομηχανικής μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στην περιοχή.

Παράλληλα αναπτύσσουμε δραστηριότητες, όπως:

  • οργανώνουμε μαζικές εκδηλώσεις και επαφές προς κάθε κατεύθυνση (Τοπικούς φορείς, Δήμο, Νομαρχία, κόμματα, οικολογικές οργανώσεις, κ.α),
  • υλοποιήσαμε σχετική ημερίδα-συνέδριο με θέμα την ανάδειξη και προστασία του υγροτόπου των Μεγάρων,
  • αναλαμβάνουμε δράσεις καθαρισμού του,
  • παρεμβαίνουμε προς τις αρμόδιες υπηρεσίες για:
  • την υιοθέτηση του Πορίσματος του «Συνηγόρου του Πολίτη» και τη διακοπή της χορήγησης οικοδομικών αδειών σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες στην περιοχή,
  • τη δημιουργία δύο παρατηρητηρίων πουλιών στο Βουρκάρι,
  • την τοποθέτηση ξύλινης περίφραξης στον υγρότοπο και την απαγόρευση του κυνηγιού στην περιοχή,
  • τη συντήρηση και φωταγώγηση του Τείχους της Μεγαρίδος στην Αγία Τριάδα,
  • την τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων για τον υγροβιότοπο και το ιστορικό Τείχος,
  • την αναδάσωση του λοφίσκου στο Πέραμα κ.α,
  • προωθούμε αρθογραφία στον τοπικό και τον αθηναϊκό τύπο και περιοδικά, και παράλληλα διενεργούμε επαφές με δημοσιογράφους σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς.
  • οργανώνουμε συνεχείς συγκεντρώσεις ενημέρωσης των πολιτών

Γενικότερα, προβαίνουμε σε κάθε είδους προσπάθειες και ενέργειες που Vourkari04_10_2008εστιάζονται στην ανάδειξη του προβλήματος, την προβολή της οικολογικής αξίας της περιοχής και τη συσπείρωση των πολιτών σε δίκαιο αγώνα για την προστασία του υγρότοπου των Μεγάρων.

Eυελπιστούμε στην αφύπνιση και συμμετοχή όλων σε ένα κοινό αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για εμάς και τα παιδιά μας.

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ

(* Πληθώρα σχετικών αποδεικτικών στοιχείων, προαναφερόμενων και μη, όπως: δημόσια έγγραφα, Πανεπιστημιακές μελέτες, μελέτες από επίσημους κρατικούς φορείς, πορίσματα, γνωμοδοτήσεις, δεσμεύσεις, καταγγελίες και φωτογραφίες, υπάρχουν διαθέσιμα και σε ηλεκτρονική μορφή).