Οικολογική Επιθεώρηση

Απογοήτευση. Αυτή ήταν η αίσθηση που μου έμεινε όλη αυτή την περίοδο, συζητώντας με συναδέλφους μηχανικούς και άλλους τεχνικούς της ΔΕΗ για το βασικό θέμα ημερήσιας διάταξης, δηλαδή το Ναι ή το Όχι στις νέες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ.

Και το ζήτημα δεν είναι η αντίθετη άποψη. Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι είναι υπέρ των νέων λιγνιτικών μονάδων. Δεκτή η διαφωνία στα πλαίσια του διαλόγου. Και λίγο πολύ αναμενομένη από τους τεχνικούς της ΔΕΗ, που γαλουχήθηκαν χρόνια τώρα από το κυρίαρχο, διακομματικό, λιγνιτικό λόμπυ της ΔΕΗ. (Το τελευταίο διαπερνά όλες τις δομές της Επιχείρησης και συστεγάζει την ηγεσία της ΔΕΗ, τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία και την πλειοψηφία του τεχνικού -επιστημονικού δυναμικού).

Εκείνο, που προκαλεί την απογοήτευση είναι το είδος των επιχειρημάτων που χρησιμοποιούνται. Θυμίζουν συγκρίσεις καφενείου, τις οποίες έχουν συναντήσει κατ΄ επανάληψη όσοι ασχολούνται με τις οικολογικές… αμαρτίες της περιοχής μας. Για παράδειγμα όταν εναντιωνόμαστε στο παράνομο κόψιμο ενός δένδρου ακούμε απο τους δράστες το φτηνό επιχείρημα ότι «κάθε μέρα στον Αμαζόνιο αποψιλώνονται τεράστιες δασικές εκτάσεις, το ένα δένδρο μας μάρανε;»

Την ίδια τακτική στις συγκρίσεις χρησιμοποιούν και οι περισσότεροι τεχνικοί της ΔΕΗ, οι οποίοι απέναντι στην ανάγκη μείωσης της λιγνιτικής παραγωγής απαντούν : «Ας συμμορφωθούν πρώτα οι Κινέζοι που παράγουν 2190 εκ. τόνους κάρβουνο και δεν τους μειώνουν και μετά να κόψουμε κι εμείς κάτι από τους δικούς μας 70 εκ τόνους».

Βλέπετε καμιά διαφορά στο επιχείρημα αυτό με την προηγούμενη λογική του Αμαζονίου; Εμείς καμιά. Τα ίδια φτηνά επιχειρήματα, η σύγκριση με τον κατώτερο ή τον τελευταίο, η πρόκριση μιας εθνικιστικής λογικής, που επικροτεί όσους προβαίνουν σε κάθε είδους αβελτηρίες αγνοώντας τους διεθνείς κανόνες για να υποστηρίξουν τα «εθνικά συμφέροντα».

Και το χειρότερο είναι η παραπλανητική χρήση των αριθμών : Γνωρίζετε πολύ καλά, συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ, ότι σε περιπτώσεις διεθνών συγκρίσεων δεν χρησιμοποιούμε τα απόλυτα νούμερα, αλλά τους δείκτες κατά κεφαλήν. Αν λοιπόν πάρουμε την ετήσια παραγωγή κάρβουνου κατά κεφαλήν, η Ελλάδα έχει 7 τόνους/ κάτοικο και η Κίνα 1,7!. (βλέπετε οι Κινέζοι είναι 1,3 δις).

Έτσι η σειρά κατάταξης που εμφανίζουν οι οπαδοί του λιγνίτη αντιστρέφεται τελείως και βγαίνουμε στην παραγωγή κάρβουνου ανά κάτοικο πρώτοι και όχι τελευταίοι, όπως επίσης είμαστε μεταξύ των πρώτων στην παραγωγή βρώμικης ενέργειας. (Για να μην πούμε πόσο πιο βρώμικοι είμαστε από τους Κινέζους και σε άλλους τομείς, πχ στις εκπομπές των αυτοκινήτων, όπου έχουμε συντριπτικά μεγαλύτερη αναλογία αυτοκινήτων κατά κεφαλήν. Παρόλα αυτά, αν πάρουμε κι εδώ την λογική σύγκρισης των απόλυτων αριθμών, (γιατί έτσι μας βολεύει), τους βγάζουμε πιο βρώμικους, αφού συνολικά τα αυτοκίνητα της Κίνας είναι περισσότερα από της Ελλάδας).

Βέβαια, όπως σωστά σημειώνουν οι υπέρμαχοι του λιγνίτη, «δεν θα κλείσουμε όλες τις μονάδες για να σώσουμε εμείς τον κόσμο..., ας κάνουμε ότι μας αναλογεί με βάση τις διεθνείς μας υποχρεώσεις».

Έτσι λοιπόν τοποθετούνται και οι Οικολόγοι. Δεν λέμε να κλείσουμε σήμερα όλες τις λιγνιτικές μονάδες, όπως μας συκοφαντούν, αλλά να σεβαστούμε ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ότι υπογράψαμε. Και τι υπογράψαμε; Να αυξήσουμε τις εκπομπές μας σε CO2 (όταν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι τις μειώνουν) κατά 25 % μέχρι το 2010, ποσοστό που τελικά θα υπερβεί –σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις- το 35%. Ας προσπαθήσουμε ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ να κρατήσουμε αυτό το 25 % που υπογράψαμε. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μειώσουμε την επόμενη τριετία τουλάχιστον 9 εκ τόνους CO2.

Από αυτή την ποσότητα αναλογεί στο λιγνίτη ένα «μερίδιο» 40 % (3,6 εκ τόνοι), δηλαδή όσο οι εκπομπές του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Πτολεμαΐδας. Aς σβήσουμε λοιπόν τον ΑΗΣ Πτολεμαίδας, που έχει κλείσει τον κύκλο ζωής του και είναι και ο πιο ρυπογόνος, για να τελειώνουμε. Τουτέστιν «τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που μας αναλογεί», με βάση τις διεθνείς συμβάσεις που υπογράψαμε.

Αλλά ούτε αυτό το ελάχιστο κάνει η ΔΕΗ κι η Πολιτεία και όσοι επιμένουν λιγνιτικά. Αντί αυτού προγραμματίζουμε τις νέες «ιδανικές» λιγνιτικές μονάδες στη θέση του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας , (που στην καλύτερη περίπτωση θα μειώσουν το CO2 μόνο κατά 0,7 εκ τόνους), και ετοιμαζόμαστε να πληρώσουμε τα νέα πρόστιμα και να τα μετακυλίσουμε και πάλι στον καταναλωτή, για τον οποίο κοπτόμαστε.

Ο μύθος του «φτηνού» λιγνίτη

Ας ξαναγυρίσουμε όμως και πάλι στα υπόλοιπα λαϊκίστικα επιχειρήματα των οπαδών του λιγνίτη. Η μάλλον ας αναφέρουμε πρώτα ένα ανάλογο από το χώρο της εκπαίδευσης και συγκεκριμένα της εξεταστικής διαδικασίας. Όταν, ως επιτηρητές, πιάνουμε σπουδαστές στο ΤΕΙ να κλέβουν με «σκονάκια» ακούμε το εξής σύνηθες και .. ατράνταχτο επιχείρημα : «Δάσκαλε όλοι κλέβουν… Από μένα θα κάνεις την αρχή;»

Το ίδιο ισχύει και με τη ΔΕΗ που κλέβει στη διαδικασία κοστολόγησης του λιγνίτη, και δεν υπολογίζει το λεγόμενο εξωτερικό κόστος, (σσ. οικονομικό κόστος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων), προκειμένου να βγάλει φτηνό το λιγνίτη. Και το βασικό επιχείρημα των τεχνικών αυτής της μεθοδολογίας είναι : «Σε κανένα ορυκτό καύσιμο δεν υπολογίζουν το εξωτερικό κόστος (σσ. και κλέβουν έτσι το περιβάλλον και τις επόμενες γενιές) , γιατί να το υπολογίσουμε στο λιγνίτη;».

Αυτή η λογική, πέραν των ανακριβειών (το εξωτερικό κόστος λαμβάνεται διεθνώς πλέον υπόψη), υπερασπίζεται τον πλασματικό τρόπο κοστολόγησης του λιγνίτη, την κλοπή δηλαδή που διαπράττεται σε βάρος της ήπιας και αειφόρου εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Αυτή λοιπόν η λογική δε διαφέρει και πολύ από εκείνη των σπουδαστών με το σκονάκι. «Πρώτα να σταματήσουν να κλέβουν οι άλλοι, κι ύστερα εμείς». Η γνωστή νεοελληνική λογική, με βάση την οποία η παρανομία θεωρείται «μαγκιά», η νοοτροπία των «Ελληναράδων»...

Κι όμως , συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ, γνωρίζετε από πρώτο χέρι το πόσο σημαντικό είναι αυτό το εξωτερικό κόστος, το οποίο διαγράψατε στη ΔΕΗ, προκειμένου να βγει φτηνός ο λιγνίτης. Γνωρίζετε π.χ πόσο υψηλό θα είναι το κόστος μεταφοράς του νερού της Κοζάνης, η οποία αναγκάζεται να υδρευτεί από μεγάλες αποστάσεις και αρνητικές υψομετρικές διαφορές. Γνωρίζετε ότι αυτή η αναγκαστική και ακριβή λύση (για την οποία ... επαίρεται ο Δήμος Κοζάνης ) οφείλεται στις εξορύξεις που κατάστρεψαν τα νερά της Σαριγκιολ και θα έπρεπε να χρεωθεί στο κόστος εξόρυξης του λιγνίτη ως εξωτερικό κόστος. Κι όμως προτείνετε να το παραβλέψουμε, γιατί «αυτό κάνουν κι οι άλλοι».

Γνωρίζετε επίσης ότι ούτε κι αυτό το επιχείρημα είναι τελείως σωστό, γιατί οι «άλλοι», ή μάλλον όσοι βλέπουν λίγο μπροστά, άρχισαν να υπολογίζουν το εξωτερικό κόστος (Πάτε μια βόλτα από τα ελληνικά πολυτεχνεία, από όπου πολλοί αποφοιτήσατε, και δέστε πόσοι τομείς και εργαστήρια ασχολούνται πλέον με το εξωτερικό κόστος).

Τέλος είναι γνωστό ότι όσοι εμπλέκονται σε διαδικασίες κοστολόγησης λαμβάνουν σοβαρά τις μελλοντικές τάσεις, και στην περίπτωση μας βλέπουν ότι το εξωτερικό κόστος αργά ή γρήγορα θα επιβληθεί. Και τότε όσοι θα έχουν κάνει επενδύσεις βασιζόμενοι στο «φτηνό λιγνίτη» θα τρέχουν και δεν θα προλαβαίνουν. Ή θα σκαρφίζονται διάφορες αλχημείες προκειμένου να γλυτώσουν τα πρόστιμα, θα παρακαλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση για παρατάσεις, ή το Ευρωπαϊκό δικαστήριο για επιείκεια, ή θα ακυρώνουν τους νόμους που οι ίδιοι ψήφισαν, (όπως έγινε με το φόρο στερεών καυσίμων, που καθιερώθηκε και ακυρώθηκε από την ίδια Κυβέρνηση της ΝΔ!)