Οικολογική Επιθεώρηση

Εναλλακτικές λύσεις στην ενέργεια και στην ανεργία

Όσον αφορά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ενώ στα λόγια γίνονται αποδεκτές από τα τεχνικά στελέχη της ΔΕΗ, στην πράξη υποτιμώνται και ειδικά όταν αντιπαραβάλλεται το κόστος τους με εκείνο του λιγνίτη η σύγκριση είναι εξαιρετικά άδικη. Το κόστος της αιολικής κιλοβατώρας είναι σαφώς μικρότερο από τη λιγνιτική, ενώ η φωτοβολταική είναι πράγματι ακριβότερη, αλλά όχι όπως παρουσιάζεται από τους αντιπάλους της. Αν η ΔΕΗ αγοράζει το ρεύμα ακριβά από τις ιδιωτικές μονάδες, γιατί την υποχρεώνει το κράτος, είναι άλλο ζήτημα και πρέπει να διευθετηθεί με άλλο τρόπο, (όπως και οι οδυνηρές παρενέργειες της «απελευθέρωσης» της ηλεκτρικής ενέργειας).

Οι επιδοτούμενες τιμές ή οι πλασματικά μικρότερες τιμές (όπως του λιγνίτη) δεν προσφέρονται για τίμιες συγκρίσεις. Αν λοιπόν θέλουμε να έχουμε μια αξιόπιστη εικόνα του κόστους παραγωγής, το οποίο πρέπει να ενσωματώνει και το εξωτερικό κόστος και το φόρο στερεών καυσίμων και το φόρο CO2, τότε η αιολική κιλοβατώρα βγαίνει σαφώς φθηνότερη από τη λιγνιτική (7,5 cents έναντι 10 cents με το πιο φτηνό εξωτερικό κόστος για το λιγνίτη, www.soc.uoc.gr/calendar/2000EAERE/papers/PDF/F4-Diakoulaki.pdf), ενώ η φωτοβολταική κιλοβατώρα ακριβότερη. Για την τελευταία βέβαια θα πρέπει να κάνουμε την αβαρία να τη στηρίξουμε σε πρώτη φάση, όπως έκαναν όλοι οι Ευρωπαίοι. Τόσα χρόνια πριμοδοτούσαμε κρυφά το λιγνίτη και μας στέλνουν κάθε τόσο στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για στρέβλωση του ανταγωνισμού. Ας πριμοδοτήσουμε και ας διαλέξουμε και μια φορά το καθαρό αντί για το φτηνό.

Στο κάτω - κάτω κανείς δεν είπε «να στρώσουμε όλη την Ελλάδα με φωτοβολταικά και ανεμογεννήτριες». Ας κάνουμε και πάλι ότι μας αναλογεί με βάση τις Ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις για τις ΑΠΕ (δηλ. να πιάσουμε το στόχο το 20 % της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ).

Αν όμως θέλουμε να επιτύχουμε αυτό το στόχο και παράλληλα να κάνουμε και εξοικονόμηση στην πράξη τότε πρέπει να κόψουμε ΑΜΕΣΑ τουλάχιστον 1000 λιγνιτικά ΜW , άντε να το κατεβάσουμε στα 600, για να είμαστε στα όρια των υποχρεώσεων μας έναντι του Κιότο. Εμείς ως ... «μετριοπαθείς» Κοζανίτες Οικολόγοι ζητάμε σε πρώτη φάση να κόψουμε μόνο 300, κι εσείς δεν θέλετε ούτε ένα ! Νισάφι πιά!

Τέλος για το θέμα της ανεργίας. Ας παίξουμε κι εδώ με ανοιχτά χαρτιά. Με έναν όρο: ότι δεν θα πρυτανεύσουν τα τοπικιστικά κριτήρια. Το ερώτημα λοιπόν που πρέπει να απαντηθεί είναι πόσες θέσεις εργασίας δημιουργούν οι ΑΠΕ και πόσες ο λιγνίτης. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ότι οι ΑΠΕ δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας από το λιγνίτη. Αν εσείς, συνάδελφοι της ΔΕΗ, έχετε στα κιτάπια σας κάποια άλλα νούμερα από τη διεθνή βιβλιογραφία, το ξανασυζητάμε.

Ψωμάς Σ. (2005). Η συμβολή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. 3ο Εθνικό Συνέδριο ‘Η εφαρμογή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: Προοπτικές και προτεραιότητες προς το στόχο του 2010’, Μονάδα Ανανεώσιμων Ενεργειακών Πόρων ΕΜΠ, Αθήνα, 23-25 Φεβ. 2005, www.helapco.gr/library/RES_Jobs_Helapco-Feb05.pdf

Είναι σαφές από τον πίνακα ότι για κάθε λιγνιτικό ΜW που αντικαθίσται με ανανεώσιμες πηγές δημιουργούνται πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας. Δηλαδή αν κόψουμε 300 ΜW λιγνιτικά στην Κοζάνη και κάνουμε στη θέση τους 300 ΜW φωτοβολταικά σε όλη τη χώρα (στην Κοζάνη δεν επιτρέπουν πάνω από 10 ΜW), τότε χάνονται τοπικά 300 θέσεις εργασίας και δημιουργούνται πανελλαδικά 750. Οι θέσεις εργασίας που δημιουργεί η πράσινη ενέργεια είναι σαφώς περισσότερες από τις αντίστοιχες θέσεις της βρώμικης ενέργειας.

Αυτό θα είχε σαν κριτήριο ένας τεχνοκράτης ή ένας πολιτικός όλων των Ελλήνων. Οι δικοί μας όμως οι τοπικοί πολιτικοί (και μ’ αυτό τον όρο εννοώ ΟΛΟ το πολιτικό προσωπικό των κομμάτων και των λεγόμενων μαζικών φορέων) αλλά και οι τεχνικοί δεν μπορούν να ξεκολλήσουν, ούτε από τον τοπικισμό , ούτε από το λαϊκισμό, ούτε από το συντεχνιασμό, ούτε από τον παραγοντισμό. (Τι καλύτερο να τάξεις από μια θέση στον «παράδεισο» της ΔΕΗ!)

Από την άλλη βέβαια υπάρχει ένα τοπικό δίκιο. Μας πήραν τα νερά, το κάρβουνο, τα εδάφη, τρεις δηλαδή βασικούς φυσικούς πόρους, και τώρα μας γυρνάνε την πλάτη; Τι απαντάμε. Ναι να αντιδράσουμε. Να διεκδικήσουμε πολύ ακριβά ανταλλάγματα και εναλλακτικές λύσεις στην ανεργία, εκτός όμως της πεπατημένης, λιγνιτοκεντρικής οδού. Τα έχουμε πει πολλές φορές τα ξαναλέμε άλλη μια :

Να χρηματοδοτηθούν μεγάλες επενδύσεις, κυρίως σε έργα ανάταξης του φυσικού κεφαλαίου (διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού, αποκατάστασης γαιών, ενίσχυσης και προστασίας των δασών και των ορεινών όγκων, διαχείρισης και προστασίας των περιοχών φυσικού κάλλους και αξίας, Natura, κλπ) καθώς επίσης και ανάλογες πρόσθετες επιδοτήσεις σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Η επιδότηση μπορεί να έχει τη μορφή ενός δεύτερου Τοπικού Πόρου, ο οποίος θα είναι μια «αντιπαροχή», ανάλογη με την ισχύ η οποία περικόπτεται. Δηλαδή θα είναι ένα εφάπαξ ειδικό τέλος ανά λιγνιτικό ΜW που σβήνει και δεν αντικαθίσταται. (Ειδικό τέλος μείωσης ισχύος).

Επίσης μια από τις λύσεις αντιμετώπισης της ανεργίας, που έχουν κατατεθεί στο τραπέζι είναι ο χαρακτηρισμός του Ν. Κοζάνης ως ζώνης ειδικών κινήτρων για την εγκατάσταση βιοτεχνιών παραγωγής εξοπλισμού πράσινης ενέργειας (κατασκευή εξοπλισμού ανεμογεννητριών, φωτοβολταικών κλπ). Να παραμείνουμε δηλαδή ενεργειακός νομός , αλλά με πράσινα ενεργειακά κριτήρια κι όχι με το κριτήριο ότι παράγουμε το μεγαλύτερο ποσοστό της πιο βρώμικης ενέργειας στη χώρα.

Συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ,
είναι σαφές ότι το ενεργειακό μέλλον δεν θα είναι όμοιο με το παρελθόν. Σ’ αυτό τουλάχιστον συμφωνούμε όλοι. Το καμπανάκι της αλλαγής έχει σημάνει από καιρό. Ο ήπιος δρόμος είναι πραγματικά φθηνότερος, αειφόρος και φιλικός προς το περιβάλλον. Προϋποθέτει όμως αλλαγές τρόπου ζωής, πολιτικής σκέψης και κοινωνικής συμπεριφοράς.

Αλλά πριν από όλα προϋποθέτει υπέρβαση των τοπικιστικών κριτηρίων, ακόμη και των εθνικών. Ο τοπικός και ο εθνικός σχεδιασμός όταν συγκρούεται με παγκόσμιες οικολογικές προτεραιότητες πρέπει να υποχωρεί.

Η χώρα μας δυστυχώς παρά του ότι έχει υπογράψει διεθνείς συμφωνίες για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση των ΑΠΕ, εξακολουθεί να έχει τους χειρότερους σχεδόν ενεργειακούς δείκτες και να είναι το μαύρο πρόβατο στην Ευρώπη. Στο Μπαλί εμφανιστήκαμε πάλι δίγλωσσοι και αναξιόπιστοι. Υπερακοντίσαμε σε συνθήματα, την ίδια ώρα που αυξάνουμε τις εκπομπές μας σε CO2 προγραμματίζοντας νέες λιγνιτικές και λιθανθρακικές μονάδες.

Είναι χρέος όλων ημών, που ανήκουμε στο τεχνικό και επιστημονικό δυναμικό της χώρας, να αγωνιστούμε για την έξοδο της από τον ενεργειακό μεσαίωνα.

• Για να σταματήσουμε την αλλαγή του κλίματος, την ερημοποίηση, την καταστροφή των δασών και τη δραματική συρρίκνωση της βιοποικιλότητας.
• Για σώσουμε τους πόλους που λιώνουν, την ξηρά που απειλείται από τη θάλασσα, το φυσικό κεφάλαιο που κληρονομήσαμε και καταχραστήκαμε ανελέητα.
• Για να μειωθούν τα εκατομμύρια των περιβαλλοντικών προσφύγων που αναμένεται να κατακλύσουν τον «πολιτισμένο κόσμο» λόγω των κλιματικών αλλαγών.
• Για να γεμίσουν τα στομάχια τους οι στρατιές των πεινασμένων, που θα χάσουν τις σοδιές και τα σπιτα τους από το θερμοκηπιακό «τσουνάμι», και αργά ή γρήγορα θα εφορμήσουν, ως της γης οι κολασμένοι, επί δικαίων και αδίκων, και φυσικά και επί των χορτασμένων, που κάνουν λογαριασμούς κοιτώντας μόνο την πάρτη τους.

Εμείς λοιπόν, συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ, κι όσοι αντιλαμβάνονται τη γη σαν το κοινό μας σπίτι, προσπαθούμε να σκεφτούμε με κριτήρια παγκόσμια

Κι αν εσείς, παρόλα αυτά, εξακολουθείτε να «είστε με το λιγνίτη» εμείς είμαστε με τον πλανήτη

Φιλικά

Λάζος Τσικριτζής
Χημικός μηχανικός
Επίκουρος καθηγητής ΤΕΙ ΔΜ

Πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης